Sỏi thận có di truyền không?

Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy những người có người thân bị sỏi thận có nhiều nguy cơ phát triển sỏi thận hơn so với những người khác. Tuy nhiên sỏi thận cũng có thể xuất hiện do chế độ ăn uống, nhiễm trùng đường tiết niệu và các tình trạng sức khỏe khác.

Sỏi thận có di truyền không?

Theo Viện Quốc gia về bệnh tiểu đường, bệnh tiêu hóa và bệnh thận, các nghiên cứu chỉ ra những người có tiền sử gia đình bị sỏi thận có nhiều khả năng mắc bệnh này. Ngoài ra một số nhà nghiên cứu còn chỉ ra có mối liên quan giữa sỏi thận với các rối loạn di truyền như: Hội chứng Barttner, tăng oxalat niệu nguyên phát và cystin niệu. Cystin niệu là tình trạng di truyền phát triển khi axit amin và cystin tích tụ trong thận và bàng quang, từ đó dẫn đến sự hình thành sỏi gây tắc nghẽn đường tiết niệu.

Bên cạnh đó những người béo phì hay nhiễm trùng đường tiết niệu cũng dễ bị phát triển sỏi thận hơn những người khác. Có thể bạn nghĩ béo phì sẽ không di truyền, tuy nhiên theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (gọi tắt là CDC), béo phì có thể di truyền trong những trường hợp hiếm gặp và xảy ra ở các gia đình có gen MC4R. Gen này bị thay đổi khiến không thể điều chỉnh lượng thức ăn và trọng lượng cơ thể.

Một số nghiên cứu khác chỉ ra tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu có thể phổ biến hơn ở phụ nữ có người thân bị nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát.

Phòng ngừa di truyền sỏi thận như thế nào?

Một số biện pháp giúp giảm nguy cơ phát triển sỏi thận ở người có khả năng bị di truyền bệnh như:

• Uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể mỗi ngày.
• Tránh nước ngọt, đặc biệt là các loại chứa nhiều axit photphoric như cola. Nếu có bổ sung canxi cần lưu ý
  

  loại canxi nào uống không bị sỏi thận.

• Thực hiện chế độ ăn ít muối và giảm protein.
• Ăn các bữa ăn vừa đủ, không chứa quá nhiều thực phẩm có chứa canxi như phô mai và sữa chua. Kết hợp ăn
  

  những loại rau tốt cho người bị sỏi thận.

Ngoài ra các bác sĩ có thể kê toa thuốc phòng ngừa cho những người có nguy cơ phát triển sỏi thận trong tương lai. Bác sĩ sẽ cung cấp đơn thuốc nếu bạn đã hoặc từng có sỏi axit uric, sỏi cystin hoặc tiền sử gia đình bị sỏi thận.

Nguyên nhân khác gây sỏi thận

Ngoài yếu tố di truyền, các nguy cơ khác khiến phát triển sỏi thận bao gồm:

• Người bị viêm ruột.
• Mắc bệnh thận nang.
• Đang trong tình trạng béo phì.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Bị tăng axit uric niệu.
• Bệnh gút.

Một số loại thuốc cũng có thể góp phần hình thành sỏi thận như thuốc lợi tiểu, indinavir hay topiramat.

Điều trị sỏi thận như thế nào?

Điều trị sỏi thận được chia làm 2 loại: Điều trị sỏi thận nhỏ và điều trị sỏi thận lớn.

Điều trị sỏi thận nhỏ

Đối với người bị sỏi thận nhỏ, họ có thể cố gắng điều trị tại nhà. Sỏi thận nhỏ có tỷ lệ 80% sẽ đi ra khỏi cơ thể thông qua đường nước tiểu.

Quá trình sỏi thận đi qua đường tiểu có thể gây đau đớn và có thể mất đến 2 ngày trở lên. Trong trường hợp bạn không chịu nổi cơn đau, các bác sĩ có thể kê toa thuốc chống viêm không steroid để giúp giảm đau.

Đồng thời các bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh uống nhiều nước hơn, tránh các đồ uống chứa nhiều đường như nước ngọt và hạn chế lượng muối trong khẩu phần ăn để giúp loại bỏ sỏi.

Điều trị sỏi thận lớn

Những người bị sỏi thận lớn như sỏi thận 10mm có thể cần phẫu thuật để loại bỏ sỏi thận ra khỏi cơ thể. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị khác nhau bao gồm:

Tán sỏi sóng xung kích: Đây là phương pháp điều trị sỏi thận phổ biến nhất hiện nay. Một chuyên gia chăm sóc sức khỏe sẽ thực hiện quá trình siêu âm để kiểm tra các vấn đề sức khỏe của thận. Sau đó một máy gửi song xung kích siêu âm giúp phá vỡ sỏi thận thành những mảnh nhỏ hơn. Điều này giúp sỏi có thể được đào thải thông qua đường tiểu.

Nội soi niệu quản: Phương pháp này dùng một kính viễn vọng nhỏ chèn qua niệu đạo và bàng quang, sau đó đi lên niệu quản nơi sỏi nằm. Bác sĩ sẽ sử dụng năng lượng laser để phá vỡ sỏi, giúp chúng đi ra khỏi cơ thể một cách tự nhiên.

Cắt thận qua da: Đây là phương pháp sử dụng kính thiên văn mỏng (hay còn gọi là ống soi thận) để tiếp cận đến thận của người bệnh. Sau đó họ loại bỏ sỏi thận hoặc phá vỡ chúng thành những mảnh nhỏ hơn bằng laser.

Tóm lại, sỏi thận là những vật cứng có thể hình thành trong thận hoặc bàng quang sau khi một số chất tích tụ trong cơ thể. Sỏi thận có thể di truyền và cũng có nguy cơ cao ở những người bị rối loạn di truyền. Hãy khám bác sĩ để nhận lời khuyên dùng thuốc phòng ngừa sỏi thận nếu bạn có tiền sử gia đình bị sỏi thận hoặc nguy cơ bị sỏi thêm nhé.