Rốn hay còn có tên gọi khác là rún, đây là một khu vực lõm tròn ở trung tâm của bụng, nơi đánh dấu điểm gắn kết của dây rốn khi thai nhi còn trong tử cung. Thường thì, rốn có hình dạng phẳng hoặc lõm vào bên trong do sự kín chặt của thành bụng, khi trẻ xuất hiện tình trạng rốn lồi thì sẽ khiến khu vực này phồng lên thành khối u mềm.
Nguyên nhân gây rốn lồi ở trẻ sơ sinh và mẹ bầu
Mẹ bầu và trẻ sơ sinh được xác định dễ mắc rốn lồi bởi những nguyên nhân cụ thể như sau:
Đối với mẹ bầu
Trong quá trình mang thai, phụ nữ trải qua nhiều biến đổi đáng kể về cả thể chất và tinh thần. Việc tăng cân không kiểm soát là không thể tránh khỏi, và sự phát triển của thai nhi làm cho bụng của mẹ ngày càng lớn. Điều này dẫn đến sự căng trải rộng của da quanh vùng rốn. Cuối cùng, rốn có thể bắt đầu lồi lên, nổi khỏi bề mặt da bên ngoài.
Đối với trẻ sơ sinh
Tình trạng rốn lồi cũng phổ biến ở trẻ sơ sinh. Trong thời kỳ ở trong tử cung, dây rốn là con đường duy nhất cung cấp dinh dưỡng từ bụng mẹ giúp bé phát triển. Khi bé mới chào đời, dây rốn sẽ được cắt và nẹp lại. Sau một hoặc hai tuần, chúng sẽ tự khô lại, teo dần và rụng. Khi đó, rốn của bé bắt đầu hình thành. Tình trạng rốn lồi xảy ra khi cơ bụng của bé không đóng kín, có thể do một phần nội tạng bị lồi ra khỏi vị trí bình thường.
Tùy thuộc vào từng trường hợp, rốn lồi có thể là kết quả của yếu tố bẩm sinh hoặc di truyền. Ở phụ nữ, sự thay đổi khi mang thai và một số tác động vào rốn có thể góp phần tạo nên hiện tượng này. Tuy nhiên, theo đánh giá của chuyên gia, bệnh rốn lồi thường là một tình trạng an toàn, ít khi gây ra biến chứng. Nó không gây đau đớn và hầu hết không đe dọa tính mạng của mẹ và bé, thường chỉ gây mất thẩm mỹ khi diện trang phục, đặc biệt là đối với bé gái.
Tuy nhiên, mẹ bầu không nên coi nhẹ tình trạng này, vì đôi khi rốn lồi có thể là biểu hiện của thoát vị nghẹt. Thoát vị nghẹt xảy ra khi một phần ruột của bé bị mắc kẹt ở rốn, gây ra các triệu chứng như: Nôn, trớ, và chướng bụng. Trong trường hợp này, việc bác sĩ đẩy khối thoát vị rốn vào trong sẽ giúp khắc phục tình trạng.
Dấu hiệu rốn lồi ở trẻ
Dấu hiệu của việc trẻ sơ sinh bị rốn lồi có thể được nhận diện một cách dễ dàng. Mặc dù vậy, không phải tất cả các trẻ đều thể hiện những biểu hiện này từ lúc mới sinh, và có trường hợp phải đến khi trẻ phát triển lớn lên mới có thể nhận ra được. Tuy nhiên, nhìn chung, khi trẻ có tình trạng rốn lồi thường có những biểu hiện sau:
- Các mô xung quanh khu vực rốn có dấu hiệu bề nổi hoặc phình lên.
- Khi thực hiện các hoạt động như: Ngồi hoặc đứng thẳng, đầu rốn có thể lồi lên rõ ràng. Thậm chí, khi trẻ khóc to, hoặc thực hiện các hoạt động như: Ưỡn mình, có thể thấy rõ đầu rốn nổi lên do hoạt động cơ bụng mạnh.
- Khi mẹ áp dụng áp lực lên phần rốn, mẹ có thể cảm nhận và nhìn thấy mô bị lồi vào bên trong.
- Trẻ sẽ không có bất kỳ cảm giác đau đớn hoặc khó chịu nào.
- Kích thước trung bình của khối u này thường dao động quanh mức nhỏ hơn hoặc bằng 2.5cm.
Rốn lồi có cần điều trị hay không?
Trẻ bị rốn lồi có thể tự khỏi không? hay câu hỏi về việc liệu bé bị rốn lồi có thể tự khỏi hay cần điều trị là một vấn đề mà cụ thể phụ thuộc vào tình trạng cụ thể và nguyên nhân gây ra tình trạng rốn lồi. Dưới đây là mô tả chi tiết:
Tự khỏi
Đôi khi, không cần thực hiện bất kỳ biện pháp nào đặc biệt đối với bé bị rốn lồi. Khi cơ thể bé phát triển và thành bụng khỏe mạnh, các lỗ hổng trong ổ bụng sẽ tự đóng kín, làm cho rốn lồi tự giảm kích thước và biến mất.
Điều trị
Trong trường hợp bé lớn lên mà vẫn không có dấu hiệu vòng rốn đóng lại hoặc do yếu tố bẩm sinh gây ra tình trạng rốn lồi, việc quan trọng là đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để điều trị tình trạng này.
Việc tự điều trị rốn lồi theo các mẹo dân gian mà không có sự giám sát của chuyên gia y tế có thể mang lại rủi ro. Không nên áp dụng những biện pháp không được xác minh y học, vì có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào ổ bụng của bé, gây nguy cơ nhiễm trùng và tác động nguy hại đến sức khỏe của bé.
Lồi rốn ở trẻ có nguy hiểm không?
Theo đánh giá của các chuyên gia, dị tật này không mang theo nguy cơ đe dọa đến tính mạng hay sức khỏe của bé. Đến 90% trường hợp lồi rốn tự khỏi mà không cần đến bất kỳ liệu pháp nào khi bé chỉ mới 1 tuổi. Một số trường hợp có thể kéo dài hơn, khoảng 3-4 năm. Mặc dù không ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng việc tình trạng lồi rốn kéo dài có thể tạo ra tâm lý tự ti, đặc biệt là đối với các bé gái. Do đó, mẹ nên tập trung vào các biện pháp phòng ngừa từ giai đoạn sớm.
Không chỉ vậy, trong một số trường hợp, lồi rốn ở trẻ sơ sinh còn là dấu hiệu cảnh báo về sự xuất hiện của dị tật thoát vị nghẹt. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm khi một phần của ruột bị kẹt trong khối thoát vị, gây ra những triệu chứng như: Mệt mỏi, nôn trớ, chướng bụng, đầy hơn, và thậm chí có thể dẫn đến tình trạng chết mô tế bào.
Nhằm giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe của bé, việc chú ý và thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ giai đoạn sơ sinh là rất cần thiết. Bất kỳ biểu hiện lạ lùng nào về lồi rốn hay các triệu chứng nghiêm trọng khác đều nên được sớm bởi bác sĩ chuyên khoa để có được sự tư vấn và điều trị đúng đắn.
Phòng tránh tình trạng rốn lồi ở trẻ
Để ngăn chặn tình trạng rốn lồi một cách hiệu quả, các bậc phụ huynh cũng cần chú ý đến những biện pháp sau đây:
- Hạn chế bé gào khóc quá lâu: Tránh để bé gào khóc trong thời gian dài, vì hành động này có thể tăng áp lực trong phần ổ bụng.
- Bổ sung chất xơ: Tăng cường cung cấp chất xơ cho trẻ để tránh tình trạng bé phải rặn khi đi ngoài. Ưu tiên sử dụng thực phẩm chứa nhiều chất xơ như: Súp khoai lang, đu đủ.
- Massage nhẹ bụng: Thực hiện massage nhẹ nhàng ở vùng bụng cho bé mỗi ngày có thể giúp kích thích tuần hoàn máu và giảm áp lực trong khu vực rốn.
- Không tự ý sử dụng thuốc hoặc phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng: Tránh tự ý mua thuốc hoặc thực hiện các phương pháp dân gian mà không được kiểm chứng y tế, vì điều này có thể mang lại rủi ro không mong muốn cho sức khỏe của bé.
- Vệ sinh sạch sẽ vùng rốn: Duy trì vệ sinh sạch sẽ ở vùng rốn một cách nhẹ nhàng để tránh tình trạng nhiễm trùng và bảo vệ làn da nhạy cảm của bé. Lưu ý khi chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh để đảm bảo sức khỏe cho trẻ.
- Tránh tác động mạnh lên rốn: Tuyệt đối không áp dụng các tác động mạnh lên rốn, vì đây là khu vực nhạy cảm và có thể gây tổn thương cho vùng bụng của bé, đặc biệt là vùng đầu ruột của bé.
Rốn lồi ở trẻ không chỉ là một vấn đề về thẩm mỹ, mà còn có ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Qua bài viết này, nhà thuốc Long Châu mong rằng bạn đã có cái nhìn chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, và cách xử lý tình trạng rốn lồi ở trẻ. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ hãy đưa bé đến khám tại các cơ sở y tế uy tín để được can thiệp y tế càng sớm càng tốt.
Xem thêm: Cơ thể người gồm mấy phần? Cấu tạo cơ thể người
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, tuyệt đối không làm theo hướng dẫn của bài viết.