Cơ thể người phụ nữ có những thay đổi khủng khiếp khi họ mang thai. Đó là những thay đổi từ trong ra ngoài, từ ngoại hình đến tính cách. Biết những thay đổi khi mang thai giúp mẹ bầu chủ động chăm sóc bản thân. Việc này cũng giúp những người xung quanh biết cách thấu hiểu, đồng hành cùng mẹ bầu hành trình đầy thử thách này.
Những thay đổi khi mang thai về thể chất
Cơ thể mẹ sẽ có sự chuyển biến lớn về thể chất mà bất cứ ai cũng có thể dễ dàng nhận ra. Những thay đổi này diễn ra từ các hệ cơ quan bên trong đến hình dáng bên ngoài. Cụ thể là:
Thay đổi ở tuyến vú
Khi mang thai, nhũ hoa khi mới mang thai đã bắt đầu nhạy cảm hơn bình thường. Kích thước vú sẽ to dần lên để chuẩn bị cho việc tạo sữa. Các hạt Montgomery cũng to lên làm nhiệm vụ tiết chất nhờn làm mềm quầng vú và da. Những tháng cuối thai kỳ, tuyến vú có thể bắt đầu đã có sữa.
Thay đổi ở hệ khung xương
Khi thai nhi lớn dần lên, các khớp cùng – cụt, khớp mu cũng giãn và mềm dần ra. Điều này giúp khung chậu dễ dàng thay đổi kích thước, rộng ra phù hợp với sự phát triển của bào thai và sẵn sàng cho quá trình sinh nở qua ngả âm đạo.
Thay đổi về làn da
Trong những thay đổi khi mang thai, thay đổi ở làn da là dễ nhận ra nhất. Trên da mặt mẹ bầu có thể xuất hiện các vết sạm nám. Ở các vị trí như bụng, ngực, mông, đùi dễ bị rạn da. Ở các vị trí như cổ, nách, bẹn, da thâm và sậm màu thấy rõ.
Thay đổi ở hệ tuần hoàn
Ở bà bầu, khối lượng máu tăng lên để đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và oxy cho cả mẹ và thai nhi. Khi đó, tim sẽ phải làm việc nhiều hơn nên mẹ bầu gặp triệu chứng khó thở tim đập nhanh.
Khi thai nhi phát triển, tử cung to lên chèn ép tĩnh mạch chủ dưới có thể gây tụt huyết áp khi nằm, táo bón, trĩ,… Ứ máu tĩnh mạch có thể dẫn đến phù chân. Tăng các yếu tố đông máu có thể tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch hay thuyên tắc phổi.
Thay đổi ở hệ hô hấp
Càng về những tháng cuối thai kỳ, thai nhi phát triển lớn đẩy cơ hoành lên phía trên. Điều này khiến mẹ bầu cảm thấy hơi khó thở, thở nhanh và nông. Những trường hợp thai to hoặc mang đa thai triệu chứng này càng rõ rệt.
Thay đổi ở hệ tiêu hóa
Ốm nghén trong những tháng đầu thai kỳ sẽ khiến mẹ bầu khó ăn uống, buồn nôn hoặc nôn nhiều, nhạy cảm quá mức với mùi, thay đổi khẩu vị. Thường những triệu chứng này sẽ dần biến mất vào giữa thai kỳ nhưng cũng có những phụ nữ ốm nghén cả thai kỳ.
Thời gian đầu khi mới mang thai cũng là lúc mẹ bầu dễ bị đau bụng, tiêu chảy nhất. Do những thay đổi về nội tiết tố, thai nhi chèn ép đại tràng hay do dùng một số loại thuốc bổ mà bà bầu có thể bị táo bón. Một số mẹ táo bón nặng dẫn đến trĩ.
Thay đổi ở hệ tiết niệu
Khi thể tích tử cung của mẹ tăng lên sẽ gây tiểu nhiều, tiểu són. Nhiều thai phụ về những tháng cuối thai kỳ còn bị mất ngủ thường xuyên do tiểu đêm. Khi tử cung chèn ép niệu quản, bể thận bị ứ nước tiểu có thể gây viêm bể thận, viêm thận và nhiễm khuẩn ngược chiều.
Thay đổi ở cơ quan sinh dục
Thay đổi của tử cung khi mang thai sẽ thế nào? Trong cơ quan sinh dục nữ, thân tử cung là bộ phận thay đổi nhiều nhất. Cuối thai kỳ, trọng lượng tử cung có thể gấp 20 lần lúc không có thai. Thai nhi lớn dần, tử cung sẽ có hình dạng tương ứng tư thế nằm của thai nhi như hình bè ngang, hình trứng, hình trái tim,… Cổ tử cung bình thường sẽ được bịt kín bởi chất nhầy đặc và đục để tránh nhiễm khuẩn. Khi thai phụ chuyển dạ, cổ tử cung sẽ dần mở ra để chuẩn bị cho việc sinh con qua ngả âm đạo.
Thay đổi về nội tiết tố
Khi phụ nữ có thai, họ cũng có nhiều thay đổi hormone. Nồng độ hCG tăng lên gây cảm giác buồn nôn hoặc nôn ói. Nồng độ prolactin cũng tăng cao để chuẩn bị cho việc tiết sữa của tuyến vú. Prolactin có trong nước ối cần thiết cho quá trình điều hoà chuyển hoá nước và muối của thai nhi.
Progesterone có tác dụng lợi tiểu, làm giãn cơ tử cung và kiểm soát ngăn ngừa cơn co tử cung. Progesterone cũng làm giảm nhu động ruột, làm chậm tiêu, làm giảm trương lực cơ vòng nên gây triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản.
Thay đổi toàn thân
Những thay đổi khi mang thai trên toàn thân dễ nhận biết nhất là tình trạng phù chân, tăng trọng lượng cơ thể, tăng kích thước các bộ phận trên cơ thể. Thai phụ cũng có tình trạng ứ nước, tăng khối lượng máu làm loãng máu,…
Thay đổi về cảm xúc, tinh thần khi mang thai
Phụ nữ mang thai dường như bị các nội tiết tố “điều khiển” cảm xúc rất nhiều. Sự thay đổi nồng độ nội tiết tố trong cơ thể khiến bà mẹ tính tình bất ổn, cảm xúc thất thường khiến mọi người xung quanh khó hiểu. Một số thay đổi về mặt cảm xúc, tinh thần của mẹ bầu như:
- Nếu bà bầu từng bị trầm cảm, hưng cảm, ám ảnh cưỡng chế, rối loạn lưỡng cực,… các triệu chứng thường sẽ có xu hướng trở nặng trong khi mang thai.
- Mẹ bầu trong bất cứ giai đoạn nào cũng đều có trạng thái lo âu. Đó có thể nỗi lo lắng cho sự phát triển của thai nhi, lo lắng khi sinh con, lo kinh tế gia đình, lo nuôi dạy em bé trong tương lai,…
- Cảm giác mâu thuẫn cũng thường trực trong tâm trí mẹ bầu. Có những lúc mẹ bầu sẽ cảm thấy hạnh phúc trào dâng, có lúc lại thấy hờ hững như không. Có những điều hối tiếc, áy náy lại có những điều bối rối.
- Tất cả mẹ bầu đều nhạy cảm với những lời chỉ trích, phê phán. Họ trở nên nhạy cảm, dễ tổn thương, dễ khóc, dễ xúc động.
- Nhiều mẹ bầu bỗng dưng trở nên mê tín. Họ tin vào quan niệm dân gian, kiêng khem nhiều thứ. Nếu cảm thấy yên tâm hơn khi kiêng khem để tránh điều xấu, mẹ bầu hãy cứ làm thể để tâm trạng cảm thấy thoải mái nhất.
Biết được những thay đổi khi mang thai, thai phụ có thể thấu hiểu chính mình để chủ động chăm sóc bản thân tốt hơn và không bị rơi vào trạng thái lo lắng quá mức. Những người xung quanh hiểu được thay đổi tâm, sinh lý của bà bầu sẽ biết cách để sẻ chia, đồng hành cùng họ vượt qua 9 tháng 10 ngày đầy thử thách.
Xem thêm: Ngứa khi mang thai: Nguyên nhân và cách điều trị
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, tuyệt đối không làm theo hướng dẫn của bài viết.
