Khi mang thai, việc tăng cân là điều tự nhiên và cần thiết. Tuy nhiên, tăng cân nhanh chóng có thể gây ra nhiều lo ngại cho mẹ bầu. Bài viết này của Nhà thuốc Long Châu sẽ cùng bạn phân tích các nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh, những ảnh hưởng của tình trạng này đến mẹ và thai nhi, đồng thời đề xuất giải pháp để kiểm soát cân nặng thai kỳ một cách lành mạnh.
Mức tăng cân phù hợp cho bà bầu trong suốt thai kỳ
Theo khuyến nghị của các chuyên gia, mức tăng cân lý tưởng trong cả thai kỳ dựa trên chỉ số khối cơ thể (BMI) của người mẹ trước khi mang thai:
- Nếu mẹ bầu có cân nặng bình thường (BMI 18,5 – 24,9): Nên tăng khoảng 11,5 – 16kg
- Nếu mẹ bầu nhẹ cân (BMI dưới 18,5): Nên tăng 12,5 – 18kg.
- Nếu mẹ bầu thừa cân (BMI 25 – 29,9): Chỉ nên tăng 7 – 11,5kg.
- Nếu mẹ bầu béo phì (BMI trên 30): Chỉ nên tăng 5 – 9kg.
Mức mẹ bầu tăng cân cũng khác nhau theo từng giai đoạn thai kỳ. Trong 3 tháng đầu, mẹ bầu thường tăng khoảng 1 – 2kg. Sang tam cá nguyệt thứ 2, mẹ bầu tăng khoảng 4 – 5kg. Tam cá nguyệt thứ 3 là giai đoạn thai nhi tăng cân mạnh nhất, mẹ bầu có thể tăng 5 – 6kg.
Nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh là gì?
Trong quá trình mang thai, việc tăng cân là điều tất yếu và cần thiết để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Tuy nhiên, tăng cân quá nhanh có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé. Vậy đâu là những nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh?
Thứ nhất, chế độ ăn uống thiếu khoa học, ăn quá nhiều là một trong những yếu tố hàng đầu dẫn đến tình trạng tăng cân nhanh ở mẹ bầu. Nhiều mẹ bầu thường có xu hướng ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo, đường và tinh bột mà thiếu các loại rau xanh, trái cây tươi. Bên cạnh đó, việc ăn vặt, ăn đêm cũng góp phần làm tăng lượng calo nạp vào cơ thể, dẫn đến tình trạng tăng cân không kiểm soát.
Thứ hai, ít vận động, ngồi nhiều cũng là một trong những nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh phổ biến nhất. Tập thể dục nhẹ nhàng, đi bộ mỗi ngày sẽ giúp mẹ bầu kiểm soát cân nặng tốt hơn. Ngược lại, việc ngồi một chỗ quá lâu, ít di chuyển sẽ làm giảm khả năng đốt cháy mỡ thừa, từ đó dẫn đến tăng cân nhanh.
Thứ ba, sự thay đổi nội tiết tố và trao đổi chất trong cơ thể thai phụ cũng có thể gây tăng cân đột ngột. Trong thai kỳ, lượng hormone như progesterone, estrogen tăng cao khiến cơ thể tích nước, mỡ nhiều hơn. Ngoài ra, sự thay đổi trao đổi chất cũng khiến cơ thể mẹ bầu dễ tích trữ năng lượng dưới dạng mỡ.
Thứ tư, uống quá nhiều sữa bầu cũng có thể khiến mẹ tăng cân không kiểm soát được. Sữa bầu thường chứa hàm lượng đường cao, nếu lạm dụng sẽ dễ gây béo phì. Mẹ bầu cần tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng sữa bầu với liều lượng phù hợp.
Cuối cùng, yếu tố di truyền và tình trạng sức khỏe trước khi mang thai cũng ảnh hưởng đến mức tăng cân của mẹ bầu. Những phụ nữ đã thừa cân, béo phì trước khi mang thai thường có xu hướng tăng cân nhanh hơn.
Ảnh hưởng của tăng cân nhanh đối với mẹ bầu và thai nhi
Tăng cân nhanh trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu mà còn có thể gây ra nhiều rủi ro cho cả mẹ và bé. Một trong những nguy cơ đáng lo ngại nhất là tiểu đường thai kỳ, một tình trạng rối loạn dung nạp glucose có thể phát triển trong thời kỳ mang thai. Tiểu đường thai kỳ không chỉ làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai tự nhiên, mà còn có thể dẫn đến nhiễm khuẩn đường tiết niệu và tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 trong tương lai.
Ngoài ra, tăng cân nhanh còn gây nguy cơ tăng huyết áp thai kỳ, một tình trạng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tiền sản giật và sản giật, ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của mẹ và thai nhi. Tình trạng này cũng làm tăng nguy cơ tử vong hoặc bệnh tật của thai nhi do giảm lưu lượng máu đến tử cung.
Một vấn đề khác mà mẹ bầu tăng cân nhanh phải đối mặt là khó khăn khi sinh nở. Khung chậu hẹp hoặc biến dạng do tăng cân có thể khiến quá trình sinh nở trở nên khó khăn, thậm chí cần phải can thiệp bằng phương pháp sinh mổ. Điều này không chỉ gây đau đớn và khó chịu cho mẹ mà còn tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng sau sinh.
Sau khi sinh, việc giảm cân cũng trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là đối với những mẹ bầu đã tăng cân quá mức trong thai kỳ. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ béo phì cao hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của người mẹ. Việc giữ cân nặng trong phạm vi khuyến nghị trong suốt thai kỳ là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé, cũng như giúp quá trình phục hồi sau sinh diễn ra suôn sẻ hơn.
Cách phòng ngừa tăng cân nhanh cho mẹ bầu
Bạn đã hiểu được nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh và ảnh hưởng đối với mẹ bầu và thai nhi ở phần trên. Vậy có cách nào để phòng tránh tình trạng tăng cân quá mức ở bà bầu?
Tăng cân nhanh trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng không mong muốn. Để phòng ngừa tình trạng này, việc xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và cân bằng dinh dưỡng là vô cùng quan trọng. Một chế độ ăn uống lành mạnh nên bao gồm đủ các nhóm thực phẩm như rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein từ thực vật và động vật, cũng như lượng chất béo không bão hòa hợp lý. Điều này giúp cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cho cả mẹ và bé mà không gây tăng cân quá mức.
Bên cạnh đó, việc tập thể dục đều đặn và vận động nhẹ nhàng cũng là một phần không thể thiếu trong việc kiểm soát cân nặng. Các bài tập như đi bộ, yoga, bơi lội được khuyến khích cho bà bầu vì chúng giúp tăng cường sức khỏe mà không gây áp lực lên cơ thể. Tập thể dục không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ và tăng cân quá mức.
Theo dõi cân nặng định kỳ và tham khảo ý kiến của bác sĩ cũng là những bước quan trọng để đảm bảo sức khỏe trong suốt thai kỳ. Việc này giúp mẹ bầu nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường về cân nặng và có biện pháp điều chỉnh kịp thời.
Cuối cùng, việc kiểm soát stress và nghỉ ngơi hợp lý cũng góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa tăng cân nhanh cho mẹ bầu. Stress không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn có thể dẫn đến việc ăn uống không kiểm soát, từ đó gây tăng cân. Do đó, việc tìm cách giảm stress thông qua các hoạt động như thiền, yoga hoặc thậm chí là tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý, sẽ giúp mẹ bầu duy trì một tinh thần thoải mái, từ đó kiểm soát được cân nặng một cách hiệu quả.
Bài viết trên của Nhà thuốc Long Châu đã phần nào giúp bạn hiểu được nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh cùng cách để kiểm soát tình trạng này hiệu quả. Mẹ bầu cần chủ động phòng ngừa bằng chế độ ăn uống khoa học, tập luyện điều độ và theo dõi sức khỏe định kỳ. Việc kiểm soát cân nặng hợp lý sẽ giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh, hạn chế biến chứng và sinh con khỏe mạnh hơn.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, tuyệt đối không làm theo hướng dẫn của bài viết.