Metabolism là gì? Ảnh hưởng đến cân nặng như thế nào?

Metabolism là thuật ngữ chuyên môn chỉ quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Sự trao đổi chất liên tục cung cấp cho cơ thể năng lượng để thực hiện các chức năng thiết yếu như thở, quá trình tiêu hóa thức ăn, chuyển động. Cơ thể luôn cần một lượng calo tối thiểu để duy trì các chức năng này. Các yếu tố như tuổi tác, giới tính, khối lượng cơ và hoạt động thể chất ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.

Metabolism là gì?

Metabolism được gọi là quá trình chuyển hóa hoặc trao đổi chất diễn ra trong cơ thể. Quá trình trao đổi chất liên quan đến các quá trình hóa học diễn ra khi cơ thể chuyển đổi thức ăn và đồ uống thành năng lượng. Đó là một quá trình phức tạp kết hợp calo và oxy để tạo ra và giải phóng năng lượng. Năng lượng này cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể.

Nói một cách đơn giản hơn thì trao đổi chất là thuật ngữ dùng để mô tả cách cơ thể phân hủy thức ăn để chuyển hóa thành năng lượng. Đồng thời cũng thể hiện cách năng lượng đó được các tế bào xử lý để cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Quá trình trao đổi chất diễn ra liên tục ngay cả khi cơ thể nghỉ ngơi. Chính vì thế quá trình này liên tục cung cấp năng lượng cho các chức năng cơ bản của cơ thể, chẳng hạn như: Thở, tuần hoàn, tiêu hóa thức ăn, phát triển và sửa chữa tế bào, cân bằng nồng độ các hormon, điều hòa nhiệt độ cơ thể.

Các yếu tố ảnh hưởng đến Metabolism

Để hiểu được các yếu tố ảnh hưởng đến Metabolism, ngoài khái niệm Metabolism là gì, bạn cũng cần biết thêm khái niệm khác là tỷ lệ trao đổi chất cơ bản. Tỷ lệ trao đổi chất cơ bản (BMR) đề cập đến số lượng calo tối thiểu mà cơ thể cần để hoạt động trong khi nghỉ ngơi. Tỷ lệ này thay đổi từ người này sang người khác. BMR thông thường đáp ứng từ 60% đến 70% năng lượng mà cơ thể sử dụng.

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến hoạt động trao đổi chất bao gồm:

• Khối lượng cơ bắp: Cần nhiều năng lượng để xây dựng và duy trì cơ bắp hơn là chất béo. Những người có nhiều cơ bắp hơn thường có quá trình trao đổi chất nhanh hơn, đốt cháy nhiều calo hơn.
• Tuổi tác: Với sự lão hóa, mọi người có xu hướng mất dần cơ bắp. Phần lớn trọng lượng của cơ thể lúc già đi là từ chất béo do đó làm chậm quá trình đốt cháy calo.
• Giới tính: Đàn ông thường có ít mỡ, nhiều cơ bắp hơn phụ nữ ở cùng độ tuổi và cân nặng. Điều đó có nghĩa là đàn ông đốt cháy nhiều calo hơn.
• Gen: Các gen thừa hưởng từ cha mẹ đóng một vai trò trong kích thước cơ bắp và khả năng xây dựng khối lượng cơ bắp.
• Hoạt động thể chất: Bất kỳ chuyển động nào của cơ thể như chơi tennis, đi bộ hoặc làm việc nhà, đều tạo nên lượng calo mà cơ thể đốt cháy mỗi ngày. Điều này có thể được thay đổi rất nhiều bằng cách tập thể dục nhiều hơn và di chuyển nhiều hơn trong ngày.
• Hút thuốc: Nicotine làm tăng tốc độ trao đổi chất, do đó đây là một lý do khiến những người bỏ thuốc lá có thể tăng cân. Nhưng hậu quả sức khỏe của việc hút thuốc như ung thư, huyết áp cao, bệnh động mạch vành vượt xa bất kỳ lợi ích nào có thể nhận được từ việc đốt cháy thêm một ít calo.

Metabolism ảnh hưởng đến cân nặng như thế nào?

Quá trình trao đổi chất sẽ tự điều chỉnh một cách tự nhiên để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Hiếm khi là nguyên nhân gây tăng hoặc giảm cân. Nhìn chung, việc đốt cháy nhiều calo hơn lượng calo nạp vào sẽ giảm cân.

Một số tình trạng bệnh lý là nguyên nhân khiến quá trình trao đổi chất chậm và gây tăng cân. Các tình trạng có thể gây tăng cân bao gồm: Hội chứng Cushing, suy giáp. Việc nạp nhiều calo hơn mức đốt cháy sẽ gây tăng cân. Điều này có thể dẫn đến béo phì và các vấn đề liên quan như đái tháo đường và hội chứng chuyển hóa.

Bạn có thể khó kiểm soát tốc độ trao đổi chất cơ bản của cơ thể, nhưng có thể kiểm soát lượng calo đốt cháy thông qua hoạt động thể chất. Bạn càng năng động, bạn càng đốt cháy nhiều calo. Trên thực tế, một số người dường như có tốc độ trao đổi chất nhanh có lẽ chỉ hoạt động tích cực hơn hoặc có thể bồn chồn hơn so với những người khác.

Một số rối loạn chuyển hóa có thể đến từ các nguyên nhân như: Bệnh Gaucher, bệnh nhiễm sắc tố sắt mô, bệnh Tay-Sachs, bệnh Wilson. Ở các trường hợp này cho dù tập luyện hoặc ăn uống nhiều bao nhiêu cũng không ảnh hưởng đến sự trao đổi chất đang diễn ra trong cơ thể.

Làm thế nào để quá trình Metabolism diễn ra hiệu quả?

Bạn đã hiểu được Metabolism là gì thì những việc cần làm sau đây để đốt cháy nhiều calo hơn cho quá trình giảm cân, kiểm soát cân nặng:

• Dành ít nhất 30 phút hoạt động thể chất vừa phải mỗi ngày. Nếu bạn muốn giảm cân, duy trì mức giảm cân hoặc đạt được các mục tiêu thể chất cụ thể, bạn có thể cần phải tập thể dục nhiều hơn.
• Tập thể dục nhịp điệu vừa phải bao gồm các hoạt động như đi bộ nhanh, đi xe đạp, bơi lội,… Bài tập aerobic ở cường độ mạnh hơn bao gồm các hoạt động như chạy, tập nặng và nhảy aerobic.
• Thực hiện các bài tập rèn luyện sức mạnh cho tất cả các nhóm cơ chính ít nhất hai lần một tuần. Rèn luyện sức mạnh có thể bao gồm việc sử dụng máy tập tạ, chèo kháng lực trong nước hoặc các hoạt động như leo núi.
• Thúc đẩy quá trình trao đổi chất bằng trái cây và rau quả tươi, protein từ thịt nạc, carbohydrate và chất béo không bão hòa.
• Không được bỏ bữa. Quá trình trao đổi chất sẽ nhanh chóng thích nghi và bắt đầu sử dụng ít calo hơn cho các chức năng của cơ thể. Nếu hạn chế lượng calo quá nhiều, cơ thể sẽ bắt đầu phân hủy cơ bắp để lấy năng lượng. Mất khối lượng cơ bắp sẽ làm chậm quá trình trao đổi chất.
• Bỏ hút thuốc. Quá trình trao đổi chất khi bỏ thuốc có thể chậm lại một chút nhưng sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, bệnh tim mạch và các vấn đề khác.

Một điều cần lưu ý nữa là không nên tìm đến thực phẩm bổ sung để giúp đốt cháy calo hoặc giảm cân. Các sản phẩm này được giới thiệu là tăng tốc độ trao đổi chất nhưng thường có thể gây ra tác dụng phụ xấu hơn.

Như vậy qua bài viết trên bạn đã biết được Metabolism là gì và ảnh hưởng đến cân nặng như thế nào. Sự trao đổi chất nhanh hay chậm không thực sự là yếu tố quyết định việc tăng hay giảm cân. Cân nặng của bạn liên quan nhiều hơn đến lượng calo nạp vào so với lượng calo tiêu thụ. Việc cắt giảm đáng kể lượng calo có thể có tác động tiêu cực đến hoạt động trao đổi chất.

Xem thêm:

• Lợi ích của việc tập thể dục? Những lưu ý trước khi tập luyện thể thao
• Cách tự chăm sóc bản thân giúp bạn hạnh phúc hơn, sống khoẻ hơn
• Làm thế nào để chăm sóc sức khỏe thể chất?